Net als in de markt voor videokaarten zijn er op de CPU-markt slechts twee fabrikanten actief: bij processors zijn dat AMD en Intel. In de afgelopen jaren zie je dat AMD een grote slag geslagen heeft met zijn Ryzen processoren tegen Intel. Zeker als je kijkt naar de specificaties op papier zie je dat AMD bovenaan staat. Toch zijn er zeker nog genoeg redenen om voor het Intel platform te kiezen.
Quick Facts
- Twee fabrikanten: AMD en Intel;
- Het hart van je PC;
- Gecombineerd met het juiste moederbord;
Processor Prestaties
De processor bepaalt voor een grootste deel hoe snel je computer werkt en aanvoelt. AMD en Intel gebruiken ieder een eigen processor-architectuur. Je ziet hierbij dat elk platform zich kenmerkt aan unieke specificaties en kenmerken. Hieronder leggen we de belangrijkste kenmerken uit.
Cores
De processor bepaalt voor een grootste deel hoe snel je computer werkt en aanvoelt. AMD en Intel gebruiken ieder een eigen processor-architectuur. Je ziet hierbij dat elk platform zich kenmerkt aan unieke specificaties en kenmerken. Hieronder leggen we de belangrijkste kenmerken uit.
Threads
Een thread is een virtuele versie van een CPU-core. De meeste moderne processors creëren deze extra treads met behulp van SMT (AMD) of Hyper-threading (Intel). Dit zijn technieken die het aantal threads verdubbelen. Je besturingsysteem ziet hiermee twee keer zoveel threads (virtuele cores) en geeft zo nog een extra boost aan de multi-core prestaties.
Kloksnelheid
De kloksnelheid, ook wel frequentie wordt opgegeven in gigahertz (GHz), en is een maat voor de hoeveelheid berekeningen die elke core per seconde kan uitvoeren. Elke CPU heeft een standaard kloksnelheid, maar veel processoren hebben ook nog een turbomodus. Deze zorgt ervoor dat de kloksnelheid nog verder verhoogd kan worden. Al gebeurd dit alleen als er veel van de processor wordt gevraagd en de temperatuur dit toelaat.
TDP
Het TDP (Thermal Design Power) is een gegeven wattage dat is vast gesteld door de fabrikant. Het TDP geeft een indicatie hoeveel stroom de standaard CPU gebruikt onder lading. Ook geeft ditzelfde een goede indicatie over de hoeveelheid koeling die nodig is om de CPU te koelen. Let wel op dat het standaard gegeven TDP niet meer van toepassing is als je gaat overklokken, daarover later meer.
Cache
De informatie die de processor nodig heeft haalt hij doorgaans uit het RAM-geheugen. Nu haalt het intern geheugen doorgaans snelheden van vele tientallen gigabytes per seconde, maar op microniveau is de toegangstijd nog altijd enorm. Daarom zitten er in de processor diverse buffers, in de vorm van zeer kleine stukjes supersnel geheugen. Dit geheugen wordt cache (spreek uit: kesj) genoemd. Een moderne CPU bevat L1, L2 en L3 cache. L1 heeft de laagste latency, maar is ook de kleinste van de drie caches. Een processor met meer cache is doorgaans sneller.
Geheugenkanalen
Geheugenkanalen geven aan hoeveel RAM-sticks de CPU ondersteund en met hoeveel hij het beste werkt. Zo heb je dual-, quad en hexa-channel geheugenkanalen. Dit houdt in dat je bij een dual-channel het beste kan kiezen voor 2 RAM-sticks, bij quad voor 4 en bij hexa voor 6 modules.
Vaak koop je een processor samen met een moederbord. Een CPU werkt alleen direct in een moederbord als de CPU en het moederbord uit de zelfde generatie komen. Vaak zie je dat oudere moederborden nieuwere generatie procesoren ondersteunen, alleen niet out-of-the-box. Op dat moment is een BIOS-update noodzakelijk om het te laten werken. Deze update is alleen mogelijk met behulp van een oudere CPU.
Voor € 12,50 doet Azerty dat voor je, en installeren we ook alvast je eigen CPU, zodat er geen kans is op schade aan de socket.
AMD VS. Intel
Op dit moment biedt AMD één mainstream platform, waarbij Intel er momenteel twee kent. Bij AMD is dit de socket AM4 en bij Intel de LGA 1151 v2 en LGA 1200 sockets. Voor workstations en servers kennen zij andere sockets: de TR4 & SP3 bij AMD en LGA 2066 & LGA 3647 aan Intel zijn zeide. De mainstream sockets zijn veruit het populairst en dekken zowel het instap als performance segment.
Ben je een gebruiker die voornamelijk games speelt? Dan is een processor op basis van Intel zijn LGA 1200 de beste keus. Dit is te wijten aan Intel zijn hogere kloksnelheden, waar games erg van profiteren.
Speel je maar af en toe een game, en gebruik je PC voornamelijk voor het gebruik van CPU intensieve taken, zoals foto-video-editing, code-compileren, 3D-ontwerp, en meer? Dan kan je beter kiezen voor het AM4 platform van AMD, omdat AMD een betere prijs tot performance per core levert.
Voor de veeleisende gebruikers, zoals full-time videobewerkers, content creators, animators, en 3D ontwerpers ligt er een andere keuze op de tafel. Zij kunnen het beste kiezen voor een workstation platform van Intel of AMD. Hierbij kom je uit bij AMD zijn TR4 of TRX4 platform en Intel zijn 2066 en 3647 platform. Deze platformen bieden meerdere voordelen ten opzichte van de mainstream platformen. Denk hierbij aan ondersteuning voor meer cores, geheugen en PCI-e lanes.
Het is lastig om zo te zeggen welk platform het beste is voor deze veeleisende gebruikers. Wel kunnen wij het volgende zeggen. Mocht je programma's gebruiken die volledig gebruik kunnen maken van alle beschikbare treads en cores? Kies dan voor het TR4 of TRX4 platform van AMD! Mocht je programma's gebruiken die erg profiteren van rauwe snelheid en iets meer cores? Kijk dan naar Intel zijn LGA 2066 of 3647 platform!
De meeste gamers installeren naar verwachting een losse videokaart, maar voor andere gebruiksdoelen is dat lang niet altijd noodzakelijk. Zowel AMD als Intel hebben processors met een geïntegreerde videochip. Bij AMD herken je die aan het achtervoegsel G, bij Intel gaat het zelfs om alle socket 1151v2- en 1200 processors (behalve modellen die eindigen op F).
| AMD | Intel | |||
|---|---|---|---|---|
| Mainstream | Workstation & Server | Mainstream | Workstation & Server | |
| Serie | Ryzen 3000 | Treadripper, Epyc | Core i3 / i5 / i7 / i9 | Core i7, i9, Xeon |
| Socket | AM4 | TR4, TRX4 & SP3 | 1151 v2 & 1200 | 2066 & 3647 |
| Geïntegreerde GPU | Alleen G | - | Ja (m.u.v. 'F') | - |
| Aantal cores | 4-8 | 8-64 | 4-10 | 4-28 |
| Geheugen | Dual-channel | Quad-channel | Dual-channel | Dual-, Quad-, Hexa- channel |
Overklokken
Alle AMD Ryzen-processors en Intel-CPU's met het achtervoegsel K (bijvoorbeeld de Core i9 10900K) bieden ondersteuning voor overklokken. Wat betekent dat je ze op een hogere kloksnelheid kan instellen dan out-of-the-box het geval is. Wie het maximale uit zijn processor wil persen, kan met dit type processors vrijuit aan de slag. Toch is overklokken misschien niet het beste idee voor de onervaren pc-bouwer of voor mensen wie stabiliteit erg belangrijk is.
Let er overigens wel op dat sommige overklokbare processors zonder koeler in de doos geleverd worden. De CPU-fabrikanten gaan ervan uit dat kopers van dergelijke modellen sowieso in een betere losse koeler zullen investeren. Dit is onder meer het geval bij de Intel K-modellen en alle Ryzen Threadripper-CPU-s van AMD.
Alle CPU's bij Azerty
Azerty levert alle processors van AMD en Intel. Via de knoppen hieronder ga je rechtstreeks naar de CPU's met de populairste sockets van dit moment.
AMD
AM4 TR4 TRX4Intel
LGA 1151v2 LGA 1200 LGA 2066 LGA 3647Inspiratie nodig? Check dan onze top-9 bestverkopende processors van dit moment.